آیین های نوروزی در میان مردم کهگیلویه و بویراحمد، آشتی کُنون رسمی برای خاتمه اختلافات - بهترین عینک آفتابی

به گزارش بهترین عینک آفتابی، به گزارش خبرنگار خبرنگاران ، آیین های نوروزی در کهگیلویه و بویراحمد با خانه تکانی شروع می گردد. روزهایی که هوا آفتابی است زنان و دختران خانه تکانی را شروع می نمایند. گاهی می شویند و گاهی هم وسایل خانه را در معرض نور خورشید قرار می دهند. اگر خانواده ای عضو بیمار یا معلول داشته باشد، یا بزرگان آن خانه کهنسال باشند، سایر زنان فامیل طبق یک سنت دیرینه جمع می شوند و برایش خانه تکانی می نمایند.

پَند وَگرون

در همین روزها خانواده هایی که در سال گذشته عزادار شده اند را نیز از عزا در می آورند.

رسم بر این است که تعدادی از زنان و مردان ریش سفید فامیل جمع می شوند و برای مرد و زن خانواده عزادار لباسی رنگی می برند تا سالشان را رنگی نمایند. البته همین رسم تا یک دهه پیش به شکل دیگری برگزار می شد.

عید درگذشتگان

هفته آخر سال هم عید مردگان است. مردم در این هفته برای درگذشتگانشان شیربرنج یا آش کشک می پزند و توی آش یا شیربرنج هم سیاه دانه یا رازیانه می ریزند و میان هفت خانه تقسیم می نمایند. به این آیین که میان لرها و ترک های کهگیلویه و بویراحمد رایج است خیرات نیمه برات هم می گویند.

نان پَزون

روزهای انتهای اسفند زنان نان محلی و نان شیرین یا همان نان یوخه می پزند. آجیل شب عید متشکل از گندم برشته، کلخنگ(نوعی پسته وحشی)، جرگه شیرین شده (نوعی بادام وحشی که تلخ است و آن را می پزند و شیرین می نمایند) است. سبزه هایی از غلات هم آماده می نمایند. بعد هم منتظر آمدن سال نو می شوند.

عید دیدنی

برای تحویل سال خانواده ها یا در خانه بزرگتران فامیل جمع می شوند یا بلافاصله بعد از تحویل سال به سراغ بزرگترها می روند.

بزرگان فامیل در این سال ها به کوچکترها پول، عیدی می دهند اما در گذشته عیدی بچه ها معمولا مداد و کاغذ و عیدی جوانان هم صابون یا جوراب بود.

مردم کهگیلوبه و بویراحمد باور دارند حالات و احوالات و قدم اولین مهمانی که پس از تحویل سال به خانه می آید روی کل سال تأثیر دارد برای همین آدم های خوش یمن فامیل و همسایه را خودشان پیش از اینکه مهمانی بیاید دعوت می نمایند و هدیه ای هم برایش در نظر می گیرند.

آشتی کُنون

بعد از دید و بازدید اولیه نوبت آشتی دادن افراد و یا خانواده هایی است که سال گذشته با هم قهر بوده اند. زنان، زن خانواده و مردان، مرد خانواده را برای آشتی کنان همراهی می نمایند و به خانه همدیگر می برند. هیچ کس در خانه اش را به روی مهمان نمی بندد و اینگونه کینه ها دور ریخته می شود.

برای تبریک به همدیگر هم میهمان می گوید:سال نوت مبارک و میزبان هم می گوید: وَ (به)ریت(چهره) مبارک:.یا جواب می دهد:مبارک جونت

چاله گرم کُنون

شب آخر اسفند، شب چاله گرم کنونو سفره پُرکنون است. از گذشته تا به امروز فقیر و غنی بر این باور هستند که باید شب عید حتما غذای گرم در خانه تهیه شود و سفره پر از نان و غذا باشد چرا که خالی ماندن سفره عید تا انتها سال تکرار می شود.

سیزده به در

در این سیزده روز نخست سال مردم سعی می نمایند هوای خانواده های تنگدست اطرافشان را داشته باشند.

سیزده به در دختران دم بخت سبزه ها را گره می زنند تا بختشان باز شود. روز سیزده به در هم مردم به کوه ها و یاساحل رودخانه ها می روند تا نحسی روز سیزدهم فروردین را از زندگیشان دور نمایند. چهاردهم فروردین هم زندگی به روال عادی خودش بر می شود.

در سال های اخیر ظاهر آیین های نوروزی در کهگیلویه و بویراحمد به کشور شبیه شده است و بعضی آیین ها و رسوم کهن رفته رفته کمرنگ می شوند. اما آیین هایی در گذشته وجود داشت که جنبه سرگرمی و شادی آفرینی آنها غالب بود.

قوچ گَله

در بین لرهای کهگیلویه و بویراحمد به خصوص دامداران، بره های نَرگله که در فصل پاییز به جهان می آمدند از میان آنها یک بره که از همه بهتر بود انتخاب می کردند و قبل از نوروز به نیت خوش یُمن بودن گله در سال تازه پیشانی بره را حنا می گذاشتند و آن را به عنوان قوچ گله نگهداری می کردند.

این بره به عنوان کِرقوچی گله معروف بود البته عشایر با انجام این رسم بر این باور بودند که باروری گله و رزق و روزی دام در سال تازه بیشتر می شود.

کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار گرفته که از شمال با چهارمحال و بختیاری، از جنوب با فارس و بوشهر، از شرق با اصفهان و فارس و از غرب با خوزستان همسایه است. کهگیلویه و بویراحمد اقلیمی کوهستانی دارد و به خاطر جاذبه های طبیعی خیره نماینده و بِکر و داشتن آبشارهای زیبا و رودهای پُر آب و نیز مردمان مهمان نواز معروفیت فراوانی دارد.