رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان (قسمت اول)
به گزارش بهترین عینک آفتابی، کشور ارمنستان مملو از سرزمین های کوهستانی و پوشیده از دشت است که رودها و تندآب های بسیاری در آن جریان دارد. این کشور از پوشش جنگلی کمی برخوردار بوده و به وسیله دو دریای سیاه و دریای کاسپین محصور شده است. در شمال و شرق، کشورهایی از جمله گرجستان و جمهوری آذربایجان و در جنوب و غرب سرزمین هایی همانند ایران و ترکیه با این کشور مرز مشترک دارند. متاسفانه خاک کشور ارمنستان از نظر مواد غذایی مرغوب و حاصلخیز نیست و همین امر تاثیرات شگرفی را در صنعت کشاورزی آن، وارد نموده است. اگر قصد سفر به ارمنستان را دارید، با خبرنگاران همراه باشید تا اطلاعاتی مفید و جامعی نیز در خصوص رژیم غذایی مردم این سرزمین، در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
ایروان پایخت ارمنستان
رژیم غذایی کشور ارمنستان به علت شکوه و زیبایی غذاهای طبخ شده آن، بسیار فراتر از مرزها و سرزمین های این کشور، بسط و توسعه یافته است. نه تنها در این کشور، بلکه در سراسر دنیا، غذاهای لذیذ و خوش عطر ملی و سنتی مردم کشور ارمنستان، شناخته شده و طبخ می گردد. حتی ممکن است، آشپزی که غذای متعلق به رژیم غذایی مردم این کشور را برای خانواده یا مشتریان خود طبخ می نماید، حتی نام کشور ارمنستان را هم نشنیده باشد یا تصوری از مردم و سرزمین آن ها نداشته باشد. به هرحال غذاهای خوش طعم و خوش عطر کشور ارمنستان، از معروفیت و محبوبیتی دنیای برخوردار هستند. Khoravats کباب ملی کشور ارمنستان، یکی از همین غذاهای معروف و محبوبی است که به رغم تلفظ سخت آن، طعمی بسیار لذیذ و دوست داشتنی دارد.
Khoravats
مردم این کشور برای تهیه khoravats از گوشت خوک، گوجه فرنگی، گوشت بره، گوشت مرغ و... استفاده می نمایند. بعلاوه کباب شیش لیگ آبدار (در تهیه این غذا گوشت را پس از دوداندود کردن، کباب می نمایند و زمانی که هنوز آبدار است، از روی آتش برمی دارند. این غذا شباهت بسیاری به کباب شیش لیگ ایران دارد)، از دیگر غذاهای پرطرفدار کشور ارمنستان است و هواداران بسیاری را از آن خود نموده است. بعلاوه دلمه، غذایی که بدون استفاده از روغن طبخ می گردد، یکی از پیشنهادهای سرآسپز به مشتریان و بعلاوه از غذاهای موردعلاقه خانواده های کشور ارمنستان بوده که در سراسر دنیا، مشهور و شناخته شده است. هوم... خوشمزه است .... عکس العمل جالب و وسوسه انگیزی است که پس از میل کردن تنها لقمه ای کوچک از این غذای لذیذ به وسیله مشتریان یا گردشگران به چشم می خورد.
تمام غذاهایی که در رژیم غذایی این کشور وجود دارد، نشئت گرفته از عشق و محبتی است که بین تمامی اعضای خانواده، موج می زند. زنان و مادران خانواده، با تمام وجود و علاقه ای که به عزیزانشان دارند، مشغول تهیه و طبخ این غذاها شده و جوهر عشق خود را با چاشنی از جنس محبت، به خوراک های خود اضافه می نمایند. به نظر می رسد یکی از جاذبه های گردشگری در این سرزمین زیبا، آوازه غذاهای بی نظیر و لذیذ رژیم غذایی آن ها باشد.
رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان نیز مانند سرزمین آن، از تاریخچه ای کهن و جالب برخوردار است. تاریخچه ای که قدمت آن به بیش از 2 هزار سال پیش باز می گردد. دستورالعمل های آشپزی مردم این سرزمین، از قدیمی ترین روش ها و تکنیک های خاص آشپزی ارمنستان است که ریشه در آب وخاک این کشور دارد. کشور ارمنستان به علت محروم بودن از خاکی مرغوب و حاصلخیز جهت کاشت و پرورش محصولات کشاورزی، روش دیگری را برای گردش صنعت غذایی و بهره مندی از مزایای آن انتخاب نموده است که در نوع خود تحسین برانگیز و جالب به نظر می رسد. مردم این کشور باستانی و کهن، با پرورش و توسعه گله گاو و فراوریمثل این حیوانات اهلی و مفید، در زمین های مرتفع کوهستانی علاوه بر داشتن پیشه ای سنتی و خانوادگی، از محصولات ناب و ارزشمند آن ها نیز برخوردار می شوند.
نمونه ای از پنیر روستایی تهیه شده در کشور ارمنستان
به عنوان نمونه می توان به فراوری محصولات لبنی مانند کره سازی، شیربندی و ماست بندی و بعلاوه تهیه فرآورده هایی از شیر ترش مانند پنیرهای خوشمزه و لذیذ خانگی نام برد. بنابراین باین این مطلب که محصولات به دست آمده از حیوانات اهلی خانگی و ماکیان (مرغ، خروس و بوقلمون)، پایه اصلی غذاهای تهیه شده در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان محسوب می گردد؛ به دور از واقعیت نخواهد بود.
بعلاوه به علت کاربرد و استفاده فراوان گونه های مختلفی از غلات، در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، احتیاج به فراوری و پرورش این مواد اولیه بسیار لازم و ضروری محسوس شد؛ بنابراین آن ها با زراعت و کشاورزی در دره های حاصلخیز و بارور کشورشان، به فراوری جو، گندم، ارزن، برنج، مجموعه از حبوبات مانند عدس، نخودفرنگی، نخودکوهی و بعلاوه گونه های عالی و باکیفیتی از سبزیجات و گیاهان سبز پرداختند. موادی که در فراوری و پخت انواع غذاهای سنتی و حتی مدرن رژیم غذایی آن ها بسیار مفید و پرمصرف تلقی می شدند. و امروزه شاهد حضور این مواد مغزی در تمامی غذاهای تهیه شده مهمانی ها و جشن های خانوادگی کشور ارمنستان هستیم.
Tonir
طبق نوشته های تاریخی و نقل قول های پیشنیان مردم کشور ارمنستان، خاک رس و تنور که در این کشور به Tonir مشهور است، از ملزومات آشپزی سنتی به شمار می آمدند. مردم این کشور، برای پخت و پز از ظروف سفالی استفاده می کردند. بعلاوه وسایلی که غذای خود را در آن میل می کردند نیز از جنس سفال بوده است. آن ها از تنور برای پخت نان، کباب کردن ماهی و ماکیان، انواع سوپ، طبخ سبزیجات خوراکی و بعلاوه هر نوع غذایی که در رژیم غذایی آن ها وجود داشت، استفاده می کردند. این گونه به نظر می رسد که فرهنگ غذایی مردم این کشور با ظروف سفالی و تنور، آمیخته شده است. البته طبق اظهار نظر کارشناسان تاریخی این کشور، به نظر می رسد که مردم کشور ارمنستان با اقتباس از فرهنگ غذایی مردم قفقاز جنوبی، تنور را به منازل خود آورده و رفته رفته با گذشت سال های متمادی، این وسیله به جزئی جدایی ناپذیر از فرهنگ، آشپزخانه و پخت و پز غذاهای ملی آن ها تبدیل شده است.
بعلاوه این کشور مدت زمانی به عنوان دارنده بهترین و ماهر ترین آشپزان دنیا، شناخته می شد. به همین علت با کوشش آشپزانی خوش ذوق و ماهر، ظرف های غذای این کشور در سطح دنیا مشهور و حتی وارد رژیم غذایی مردم سرزمین های اروپایی شد. البته در کنار فنون ناب و منحصربه فرد آشپزان ارمنستان، از نقش پررنگ و تاثیر گذار مردم کشورهایی همانند ایران و کشورهای ترک زبان مانند آذربایجان و ترکیه، در معروفیت غذاهای آن ها غافل شد. به عنوان نمونه می توان از دلمه نام برد که ریشه در رژیم غذایی مردم ارمنستان دارد و بواسطه ایران، آذربایجان و ترکیه در سراسر دنیا شناخته شده است. کارشناسان تغذیه در کشور ارمنستان بر این واقعیت مهر تایید زده و معتقدند رژیم غذایی آن ها غنی شده از رژیم غذایی ایرانی، ترکی و عربی است. روش های پخت و پز در کشور ارمنستان بسیار پیچیده و سخت به نظر می رسد. چراکه تهیه غذاهای موجود در رژیم غذایی این کشور، مستلزم صرف زمان و دقت بیشتری نسبت به سایر غذاهای ملل مختلف دنیا است. غذاهای تهیه شده از گوشت، ماهی و سبزیجات از جمله خوراک های زمان بر به شمار می آیند که مدت زیادی از زمان روز را از آشپز و تهیه نماینده آن می گیرد. اما با وجود این، مردم این کشور عاشق این غذاها بوده و حتی با سختی و پیچیدگی هایی که هنگام طبخ آن ها روبه رو می شوند، علاقه زیادی به طبخ آن ها دارند. بعلاوه آن ها غذاهایی که مملو از گوشت های ریز خرد شده و مواد پروتئینی است را به نسبت بیشتری از سایر غذاها در لیست غذایی روزانه خود، گنجانده و میل کردن آن ها را به هر خوراکی دیگری ترجیح می دهند.
قطعا تهیه غذاهای گرم و لذیذ برای اعضای خانواده، احتیاج به کوشش و زحمت بسیار خواهد داشت. حال اگر این غذا را با چاشنی عشق و محبت ادغام کنید، نتیجه ای شگرف را در مقابل دیدگانتان خواهید یافت. مردم کشور ارمنستان از چنین شیوه ای برای تهیه و تدارک غذاهای خود، بهره می برند. آن ها با استفاده از محصولات خشک و مواد اولیه مانند گوشت و به کارگیری فنون و شیوه های خاص آشپزی، مانند جوشاندن، سرخ کردن، برشته کردن یا پختن با آتشی ملایم، ظرف غذایی لذیذ و بی مانند را برای اعضای خانواده خود، تدارک می بینند. تماشا لبخند رضایت بخش آن ها زمانی که با خوردن یک لقمه کوچک از خوراکی که با تمام وجود طبخ شده است، خستگی به وجود آمده از یک آشپزی وقت گیر را از تن می زداید.
از این نوع غذاهای فوق العاده در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به وفور یافت می گردد. از دیگر مشخصه و ویژگی شاخص در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، می توان به حضور شماری از مغازه های مخصوص فروش سبزیجات، میوه های تازه و ادویه های خوش طعم و معطر نام برد. موادی که در تهیه و آماده سازی ظرف های بیشماری از غذاهای سنتی و مدرن این کشور، کاربرد فراوان و تاثیر گذاری دارد. طبق آمار منتشر شده از مسئولان این کشور، بیش از 300 نوع گیاه، سبزی های وحشی و گل های خوراکی به عنوان پایه اصلی و ضروری در تهیه و پخت غذاهای موجود در رژیم غذایی آن ها استفاده می گردد. از جمله ادویه های خوش بو و معطری که در این کشور رایج و از مصرف بالایی برخوردار هستند می توان به فلفل، فلفل سیاه، گشنیز، ترخون، شنبلیله، آویشن، ریحان و صدالبته سیر و پیاز اشاره نمود. البته مردم کشور ارمنستان برای تهیه غذاهای شیرین و ملایم از دارچین، زعفران، وانیل، هل و میخک استفاده می نمایند.
یکی از حقایق شگفت انگیز و البته حیرت انگیز در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، استفاده نکردن آن ها از مواد چرب و روغنی است. بیشتر ظرف های غذایی که در این کشور تهیه و طبخ می شوند، در روغن زرد یا کره زرد سرخ و پخته خواهند شد. مثلا در پخت انواع سوپ، خوراک، گوشت های برشته شده، ماهی، سبزیجات، ماکیان و خوراکی های شیرین و ملایم از روش فوق استفاده می نمایند. روغن های گیاهی به مقدار بسیار کمی در طبخ غذاهای مردم این کشور استفاده می شوند و تنها در مواردی مانند سرخ کردن بادمجان و مجموعه ای از حبوبات مورد استفاده قرار می گیرند. د
رصورتیکه روغن کنجد، به عنوان نمونه ای از مواد اولیه سنتی در رژیم غذایی این کشور شناخته شده است. در گذشته رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، در بسیاری از روش ها و طبخ مواد خوراکی و غذایی، شباهت بسیاری به رژیم غذایی مردم قفقاز داشته است. این در حالی است که امروزه چنین شباهتی بین این دو دیده نمی گردد. به عنوان مثال مردم گرجستان برای تهیه غذاهای خود از مواد اولیه مرکب و پیچیده ای اسفتاده می نمایند. آن ها علایق بسیاری در ایجاد تنوع جالبی از طعم و مزه در غذاهای طبخ شده خود دارند، که اغلب با ترکیب چاشنی ها و مواد اولیه بومی، به این مهم دست می یابند. اما ساکنان داخل کشور ارمنستان، ترجیح می دهند غذاهایی ساده با ارزش غذایی بالا، طعمی ایجاد شده به وسیله چاشنی ها و مواد ترکیبی طبیعی و بومی طبخ نمایند.
به نظر می رسد در گذشته، غذاهای تهیه شده با گوشت، بدون سرخ کردن یا برشته کردن آن صورت می پذیرفت. مردم کشور ارمنستان با برش های ضخیم و بزرگی از گوشت، از آن ها خوراک هایی لذیذ و منحصربه فرد تهیه می کردند. غذاهایی که به رغم دستورات آشپزی دنیای مدرن امروزی، احتیاجی به اضافه کردن روغن و برشته کردن، سرخ کردن یا غوطه ور ساختن در مواد چرب و مضر، نداشت. این ها همگی حقایق منحصربه فرد و جالبی است که در رژیم غذایی مردم این کشور وجود دارد و راز خوشمزه شدن، معطر و خوش بو شدن ظرف های غذاهایی است که گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا به این سرزمین زیبا، می کشاند. به یقین می توان اعلام کرد، تمامی این روش ها، بدون حضور آشپزان خبره و خوراک شناسان ماهر ارمنستانی، ارزش خود را از دست خواهند داد. وجود مادران باسلیقه و هنرمند و سرآشپزان خوش ذوق، در کنار دستورات ناب و بی مانند آشپزی مخصوص کشور ارمنستان، رژیم غذایی این سرزمین را شهره و زبانزد دیگر ملل دنیا نموده است.
سوپ و خوراک های آبکی
سوپ ها در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان از خوراکی های بسیار رایج و عمومی محسوب می گردد. آشپزان این کشور به صورت کاملا ماهرانه و استادانه طبخ می نمایند. به گونه ای که با میل کردن تنها لقمه ای از این غذای لذیذ و مقوی، خاطرات شیرین و به یادماندنی کودکی را متصور می گردد. زنان خانه دار کشور ارمنستان با طبخ کله پاچه (khash) بسیار لذیذ و خوش طعم و بعلاوه آبگوشت های بی نظیری مانند آبگوشت بزباش، جمع خانواده را با عشق و اشتیاق فراوانی به سوی خانه و پیوستن به جمع خانوادگی، می کشانند. سوپ های موجود در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، با تنوع بسیاری تهیه و طبخ می شوند. چاشنی ها و مواد اولیه مصرف شده در این خوراکی های فوق العاده، در نوع خود منحصربه فرد و مطبوع است.
Khash
در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان، سوپ هایی طبخ می شوند که بر پایه شیر ترش و تخم مرغ و ترکیب آن ها با نوع متفاوتی از نودل ها تهیه می شوند. نوع دیگری از خوراک لذیذ و رایج نیز در این کشور تهیه می گردد که به khash یا کله پاچه معروف است. در واقع همان کله پاچه معروف کشورمان ایران که در کشورهای دیگری مانند ارمنستان، گرجستان، بلغارستان و... نیز در مقیاس بالایی طبخ شده و از هواداران بسیاری برخوردار است. غذای دیگری به نام آبگوشت بزباش در رژیم غذایی مردم این کشور طبخ می گردد، که با استفاده از گوشت بره جوان و مجموعه از حبوبات تهیه می گردد. مردم ارمنستان با روشی جالب به طبخ آبگوشت بزباش می پردازند. ابتدا تکه بزرگی از گوشت که به استخوان های کوچکی متصل هستند به صورت نیم پز آماده می نمایند. سپس آنرا درون روغن فراوان قرار داده و سرخ می نمایند. پس از آن، گوشت ها را به آبگوشت اضافه نموده و اجازه می دهند، همراه موادی از جمله سیب زمینی مکعبی خرد شده، پیاز، گوجه فرنگی، فلفل بلغارستانی، بادمجان پوست کنده، نمک و گروهی از ادویه و چاشنی های خوش عطر، آرام آرام بپزند.
Tarkhana
نمونه ای از سوپ های تهیه شده با گوشت مرغ است که در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به مقدار بسیار زیادی تهیه و طبخ می گردد. در واقع مردم این کشور علاقه زیادی به میل کردن Tarkhana دارند و یکی از ثابت ترین سوپ هایی به شمار می رود که در بیشتر وعده های غذایی آن ها طبخ می گردد. تکه های گوشت مرغ و ادویه های بومی طعمی لذیذ و فوق العاده را به ارمغان می آورد.
Sunki apur
سوپ تهیه شده از قارچ و برنج، از دیگر غذاهای تهیه شده در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به شمار می آید. در واقع یکی از خوراکی های مقوی و مغزی است که بدن هر انسانی به آن احتیاج دارد. پروتئین موجود در مواد اولیه این خوراکی لذیذ و مطبوع، یکی از دلایل مصرف زیاد و علاقه مردم کشور ارمنستان به Sunki apur محسوب می گردد.
Anushapur
ترکیب زردآلو با خشک بار، سوپی بی نظیر و خوش طعم را برای مردم کشور ارمنستان به ارمغان آورده است. آن ها با اضافه کردن ادویه و چاشنی های بومی خود، خوراکی مفید و دوست داشتنی را برای اعضای خانواده خود تهیه نموده و لحظاتی گرم و دل نشین را در کنار یکدیگر رقم می زنند.
Poch
یکی از سوپ های سنتی که در رژیم غذایی مردم کشور ارمنستان به وفور تهیه و طبخ می گردد، Poch نام دارد. غذایی متشکل از دنبه گاو که مصرف زیاد این غذا به علت چربی موجود در آن، به افراد با چربی بالا و اضافه وزن، توصیه نمی گردد. آشپزان ارمنستان با جدا کردن دنبه گاو و قرار دادن آن در آب فراوان، علاوه بر سفت شدن این ماده، بوی ناخوشایند آنرا نیز از بین می برند. سپس دنبه را به برش های کوچکی تقسیم بندی نموده و درون روغن داغ کن به همراه گوجه فرنگی، پیاز، فلفل های خوش طعم تند و شیرین و ادویه های بومی، به طبخ آن می پردازند.
Chulumbur Apur
سوپی بسیار مفید و مغزی که با استفاده از برنج، پیازهای کبابی، ادویه های بومی و مخلوط شیر و تخم مرغ هم زده تهیه می گردد. مردم کشور ارمنستان برای پخت این سوپ لذیذ، برنج را در محلولی از آب و نمک خیسانده و شست و شو می دهند. پیازها را کباب نموده و با برنج مخلوط می نمایند. اضافه کردن فلفل و چاشنی های مخصوصی که در رژیم غذایی این کشور وجود دارد، طعمی دوست داشتنی و لذیذ را به این سوپ خوشمزه می بخشد.
ادامه دارد...
منابع: thedailymeal , advantour , tacentral
منبع: کجارو