چگونه عملکرد پردازنده کامپیوتر (CPU) را بهتر کنیم؟
به گزارش بهترین عینک آفتابی، پردازنده های کامپیوتر ها به حدی پیشرفت کرده اند که دیگر نیازی به صرف هزینه هنگفت برای خرید بهترین CPU برای بازی نیست. تعداد هسته های بالا رایج شده است و هر دو شرکت AMD و Intel با هر نسل، پیشرفت های قابل توجهی در IPC (دستورالعمل در هر سیکل) ارائه می کنند.
با این حال، قبل از اینکه در پی خرید یک پردازنده تازه باشید، می توانید با چند روش عمر CPU فعلی خود را افزایش دهید. بیشتر این روش ها در صورتی که به تازگی یک CPU تازه خریده اید که عملکرد مورد انتظار شما را ارائه نمی دهد نیز کارآمد خواهند بود. در این راهنمای متمرکز بر عملکرد، بر روی بهینه سازی نرم افزاری، مسائل مربوط به گرما و محدودیت های سخت افزاری تمرکز خواهیم کرد.
بروز گلوگاه
هنگام اسمبل (مونتاژ) یک کامپیوتر تازه، هماهنگ کردن درست CPU و GPU اهمیت زیادی دارد. انتخاب نامناسب این دو قطعه می تواند باعث افت کارایی کلی سیستم شده و مانع عملکرد بهینه هرکدام از آن ها شود. اگر کارایی CPU شما با اندازه انتظار همخوانی ندارد، این احتمال وجود دارد که کارت گرافیک کند بوده و باعث گلوگاه (Bottleneck) پردازنده کامپیوتر شود.
به عبارت ساده، قرار دادن یک کارت گرافیک ضعیف کنار یک CPU قدرتمند انتخاب مناسبی نیست. در برنامه های کاربردی با نیاز گرافیکی بالا (مانند بازی های ویدیویی)، CPU ممکن است وظایف خود را به سرعت تمام کند اما مجبور باشد منتظر کارت گرافیک بماند. این می تواند منجر به پرش تصویر، افت فریم و پاسخگویی ضعیف شود. البته، یک کارت گرافیک ضعیف تنها عامل محدودکننده عملکرد CPU نیست. همچنین این احتمال وجود دارد که حافظه رم (RAM) سیستم شما کافی نباشد. در چنین شرایطی، CPU مجبور می شود زمان و منابع بیشتری را صرف بازیابی اطلاعات از حافظه ذخیره سازی کند.
رم دو کاناله
تقریباً تمام پردازنده ها و مادربردهای مدرن از حافظه دوکاناله پشتیبانی می کنند، که به معنی استفاده همزمان از دو رم به جای یک رم است. برای مثال، اگر کامپیوتر شما دارای دو رم 8 گیگابایتی باشد، پردازنده شما می تواند به طور همزمان به اطلاعات جاری در هر دو ماژول یا کانال حافظه دسترسی پیدا کند. در صورتی که تنها یک ماژول 8 گیگابایتی داشته باشید، پهنای باند در دسترس شما تقریباً نصف می شود. بنابراین، خرید یک کیت حافظه دوکاناله، راهی مناسب برای بهبود عملکرد کلی سیستم شماست.
علاوه بر این، در صورتی که از ماژول های حافظه غیرهمسان مانند یک رم 16 گیگابایتی و یک رم 8 گیگابایتی استفاده کنید، تنها 8 گیگابایت از رم 16 گیگابایتی به صورت دوکاناله همراه با رم 8 گیگابایتی دیگر کار خواهد کرد. این روش همچنان عملکردی کمی بهتر از پیکربندی 8+8 گیگابایت به شما ارائه می دهد، اما پیکربندی 16+16 گیگابایت به شکل قابل توجهی عملکرد را بهبود خواهد بخشید.
بررسی دمای پردازنده کامپیوتر
اگر با لگ زدن، کندی اجرا، هنگ کردن و یا حتی خاموش شدن ناگهانی سیستم روبرو هستید، احتمال دارد پردازنده (CPU) شما بیش از حد داغ شده باشد. به عنوان یک اقدام امنیتی، بسکمک از CPUها زمانی که دما به اندازه مشخصی برسد، به طور اتوماتیک عملکرد خود را کاهش می دهند (throttling). این موضوع می تواند دلیل پایین آمدن نرخ فریم (frame rate) در بازی ها یا کند شدن زمان رندر گرفتن در نرم افزارهایی مانند ادوبی پریمیر باشد.
برای بررسی دمای CPU روش های مختلفی وجود دارد. اگر بعد از بررسی متوجه شدید که پردازنده شما داغ می کند، احتمالا زمان آن رسیده است تا خمیر سیلیکون (thermal paste) را تعویض کنید. تعویض خمیر سیلیکون روی CPU کار نسبتا ساده ای است. کامپیوتر خود را خاموش کنید، پنل جانبی را باز کنید و خنک کننده CPU را با باز کردن پیچ ها جدا نمایید. سپس خمیر سیلیکون قدیمی را از روی CPU و خنک کننده به طور کامل تمیز کنید. در مرحله بعد، خمیر سیلیکون تازه را روی سطح CPU قرار دهید. همچنین در همین حین، تمیز کردن خنک کننده CPU و پاک کردن گرد و غبار داخل کیس کامپیوتر نیز توصیه می شود.
پس از اعمال خمیر سیلیکون تازه، چند بنچمارک CPU اجرا کنید تا ببینید آیا دما نسبت به قبل بهتر شده است یا خیر. اگر پردازنده شما همچنان داغ می کند، ممکن است نیاز به خرید یک خنک کننده CPU تازه داشته باشید.
تنظیمات مصرف انرژی ویندوز
ویندوز تنظیمات مختلفی برای مصرف انرژی ارائه می دهد که به شما کمک می کند تا تعادل بین عملکرد کلی، راندمان و عمر باتری را برقرار کنید. به طور پیش فرض، بیشتر سیستم های ویندوز از حالت Balanced برای مصرف انرژی استفاده می کنند. این برنامه در شرایطی که به حدبیشتر عملکرد نیاز نیست، سرعت کلاک را برای صرفه جویی در عمر باتری یا کاهش گرما محدود می کند. با جابجایی به حالت HighPerformance می توانید به طور بالقوه عملکرد بهتری را تجربه کنید.
در منوی استارت، ابتدا عبارت Choose a power plan را در بخش جستجو بنویسید و سپس روی نتیجه به نمایش درآمده کلیک کنید.
در پنجره Power Options، یکی از گزینه های High Performance را انتخاب کنید. اگر از پردازنده رایزن AMD استفاده می کنید، ممکن است با گزینه AMD Ryzen High Performance روبرو شوید.
اگر نمی توانید گزینه High Performance را ببینید، کافی است روی Show additional plans کلیک کنید تا با این گزینه ها روبرو شوید.
در نهایت پنجره را ببندید. انتخاب گزینه های High Performance، به سیستم این پیام را می رساند که عملکرد را در اولویت قرار دهد. در نتیجه در ازای مصرف انرژی بیشتر و شاید ایجاد گرمای بیشتر، عملکرد بهتری در اختیار شما قرار می گیرد.
غیرفعال کردن برنامه های استارت آپ
اگر به مرور زمان متوجه کندی عملکرد کامپیوتر خود شده اید، دلیل احتمالی آن نصب برنامه های بیشتر است. خوشبختانه، برای بهبود عملکرد نیازی به حذف برنامه ها ندارید، زیرا بستن آن ها معمولا باعث بهبود سرعت سیستم می شود. هر زمان که مشغول بازی یا استفاده از یک برنامه پرمصرف پردازنده هستید، سایر برنامه های در حال اجرا در پس زمینه را از طریق بخش اعلان ها (System Tray) ببندید.
یک راهکار مؤثر برای جلوگیری از اجرای غیرضروری برنامه ها در پس زمینه، غیرفعال کردن راه اندازی اتوماتیک آن ها هنگام روشن کردن رایانه است. بسکمک از برنامه ها به طور پیش فرض با روشن شدن رایانه شما اجرا می شوند و ممکن است تا زمانی که بخش اعلان ها را بررسی نکنید یا به سراغ تسک منیجر (Task Manager) نروید، از اجرای آن ها در پس زمینه آگاه نشوید.
برای این کار، ابتدا کلیدهای Ctrl + Shift + Esc را فشار دهید تا تسک منیجر باز شود.
سپس روی Startupapps در پنل سمت چپ کلیک کنید.
در این بخش، می توانید لیستی از برنامه ها را ببینید که با روشن شدن کامپیوتر، فعال می شوند. هرکدام از این موارد که نیازی به آن ها ندارید را غیرفعال کنید. برای این کار کافی است آن ها را انتخاب و سپس روی گزینه Disable کلیک کنید.
گاهی اوقات همین کار ساده، می تواند سرعت سیستم را به طور محسوسی افزایش دهد و پردازنده کامپیوتر منابع خود را برای کارهای مهم تری استفاده کند.
اورکلاک کردن
فرض کنیم سیستم خنک کننده شما عملکرد ایده آلی دارد، هیچ برنامه اضافی در حال اجرا بر روی عملکرد سیستم تأثیر نمی گذارد و قطعات سخت افزاری شما کاملاً با هم سازگار هستند. اگر با این حال می خواهید تا خروجی بیشتری از سیستم خود بگیرید، اورکلاک کردن CPU را در نظر بگیرید. اورکلاک کردن CPU در اصل به معنای افزایش کارایی آن فراتر از تنظیمات کارخانه است. این کار معمولا با افزایش ضریب CPU برای بهبود سرعت کلاک انجام می شود و در عین حال، گاهی اوقات برای پایداری بهتر، ولتاژ را نیز افزایش می دهند.
بسکمک از افراد اورکلاک کردن را خطرناک می دانند، اما با استفاده از ابزارهای ساده و رایگان که در دسترس هستند، این کار را می توان به روشی ایمن انجام داد. فقط به خاطر داشته باشید که برای یک اورکلاک پایدار و مؤثر، به خنک کننده مناسب، مادربردی با رگلاتورهای ولتاژ باکیفیت (VRM) و کمی دانش فنی نیاز دارید.
سخن پایانی
با وجود اینکه تمام نکات و راهکار های ارائه شده در این راهنمای بسیار مفید هستند، به خاطر داشته باشید که توجه به جزئیات نیز به همان اندازه اهمیت دارد. تمیز کردن کامپیوتر به طور منظم، به روزرسانی مداوم نرم افزارها و بررسی دمای سیستم هر از گاهی می تواند عمر کامپیوتر شما را افزایش داده و عملکرد آن و پردازنده کامپیوتر را در حد مطلوب نگه دارد.
منبع: XDA
منبع: دیجیکالا مگ