27 نقطه از آذربایجان شرقی برای شلیک توپ ها آماده می گردد
به گزارش بهترین عینک آفتابی، باروری ابرها که به عنوان شاخه ای از علم تعدیل آب و هوا شناخته می گردد، نوعی رفتار هوشمندانه با ابرها و سیستم های ابری و در جهت افزایش بارش در ابرهایی است که فرایندهای بارش در داخل آنها در حال شکل گیری و اجراست.
به گزارش بهترین عینک آفتابی، خشکسالی یکی از مهم ترین مخاطرات جوی و پدیده ای آرام و خزنده است که به مرور زمان افزایش می یابد و ناگهان به یک بلای طبیعی تبدیل می گردد. در این زمان که افزایش دما و کاهش بارش سبب خشکسالی در بسیاری از نواحی جهان شده است، شاید بشر بتواند با یاری فناوری و انجام کاری متفاوت مانند بارورسازی ابرها بر این مشکل غلبه کند.
ابرها از قطرات ریز آب یا کریستال های یخ تشکیل شده اند که اینها نیز هنگامیکه بخار آب در جو سرد شده و در اطراف ذره ای از گرد و خاک یا نمک متراکم می گردد، تشکیل می شوند. بدون این ذرات که به عنوان هسته های تقطیر شناخته می شوند، قطرات باران یا دانه های برف تشکیل نمی شوند و در نتیجه بارش رخ نمی دهد.
بارورسازی ابرها یک روش تعدیل نمایند آب و هوا است که طی آن با اضافه نمودن هسته های تقطیر به جو، توانایی ابرها در فراوری باران یا برف افزایش یافته و شرایط لازم برای تشکیل دانه های برف یا قطرات باران فراهم می گردد. پس از بارور شدن ابرها، فرایند بارش به زمین رخ می دهد.
باروری ابرها چگونه عمل می نماید؟
در باروری ابر سرد ورود ماده ای هسته ساز مانند یدید نقره، که دارای ساختار کریستالی شبیه به یخ است بدون سرد کردن محیط باعث انجماد قطرک های اَبَر سرد می گردد (هسته سازی ناهمگن). اما یخ خشک یا نیتروژن مایع محیط اطراف خود را به حدی سرد می نمایند که بلورهای یخ می توانند خود به خود از فاز بخار هسته سازی نمایند.
برخلاف باروری با یدید نقره، این هسته سازی خود به خودی، نیازی به وجود هیچ قطرک یا ذره ای ندارد، چرا که این روش فوق اشباع بسیار بالایی در نزدیکی ماده باروری ایجاد می نماید. اساس باروری ابرها بخصوص در عرض های میانی، بر اختلاف فشار بخار اشباع روی آب و یخ است؛ بنابراین هنگامی که ذرات یخ در ابرهای فوق سرد شکل می گیرند، به علت فشار بخار اشباع کمترشان نسبت به قطرک های آب، در مجاورت این قطرات مایع رشد نمایند. اگر ذرات به اندازه کافی رشد نمایند به صورت برف (یا، اگر ذوب رخ دهد، باران) از ابرها سقوط می نمایند در غیر این صورت بارشی رخ نمی دهد. این فرایند به عنوان باروری استاتیکی شناخته می گردد.
در استراتژی باروری دینامیکی فرض بر این است که گرمای نهان اضافی ناشی از تغییر فاز مایع به جامد در ابر، باعث افزایش شناوری، تقویت جریانات بالارونده، تضمین بیشتر همگرایی سطوح پایین و در نهایت رشد سریع ابرهای منتخب می گردد. مواد شیمیایی باروری ابر ممکن است از طریق هواپیما یا از طریق دستگاه های پخش نماینده واقع بر روی زمین (ژنراتورها) وارد ابر شوند. در روش باروری با هواپیما، یدید نقره در هنگام پرواز هواپیما در داخل ابر سوزانده و پخش می شوند. در باروری با ژنراتورهای زمینی، ذرات ریز پس از خروج از ژنراتور از طریق جریان هوا در مسیر باد و به سمت بالا قرار گرفته و وارد ابر می شوند و بارور می شوند.
پیشینه و تاریخچه بارورسازی ابرها
در سال 1932 دانشمندان روسی در مؤسسه باران مصنوعی در جهت کشف راهی برای تعدیل مصنوعی آب و هوا سرگرم تحقیق شدند. نخستین آزمایش باروری ابر در سال 1937 در هلند از طریق یخ خشک صورت گرفت. در سال 1942 یک دانشمند آلمانی بنام فندایزن آزمایش بارورسازی ابرها را از طریق هواپیما انجام داد. او برای بارور کردن ابرها از شن و ماسه استفاده کرد اما نتیجه کار چندان پیروزیت آمیز نبود. متأسفانه فندایزن در طول جنگ جهانی دوم کشته شد و نتوانست آزمایشهای خود را ادامه دهد اما فعالیت های جدی در این زمینه پس از جنگ جهانی دوم شروع شد.
در سال 1946 میلادی دکتر برنارد ونگوت کشف کرد که بلورهای بسیار ریز یدید نقره باعث تشکیل بلورهای یخ در بخار آب می شوند. ونگوت به این علت یدید نقره را برگزید که فاصله مولکول ها در شبکه بلوری آن با فاصله مولکول های آب در شبکه بلور یخ بسیار نزدیک است بعلاوه او روشی را ابداع کرد تا بتوان ذره های بسیار ریزی از یدید نقره را فراهم آورد.
در همان زمان وین سنت شیفرو اروینگ لانگمویر در آزمایشگاه شرکت جنرال الکتریک آمریکا روی طرح بارورسازی ابرها با یخ خشک (دی اکسیدکربن جامد) کار می کردند. آنها اندازه زیادی یخ خشک را با هواپیما در میان ابرها پاشیدند و بارش مصنوعی ایجاد کردند.
شفر در آزمایشگاه جنرال الکتریک برای اولین بار پیروز به ایجاد باران مصنوعی شد وی پی برد یخ خشک می تواند قطره های آب ابر سرد (قطره های آب مایع با دمای زیر صفر درجه سانتی گراد) را به کریستال های یخ تبدیل کند. او در آزمایشی در حدود 1.5 کیلوگرم یخ خشک را از طریق هواپیما در داخل ابرهای استراتوکومولوس تزریق کرد. در این آزمایش، شفر بعد از حدود پنج دقیقه بارش برف در زیر ابر را مشاهده کرد.
به این ترتیب شفر و دیگران، آزمایش های خود را ادامه دادند و در حدود سال های 1950 باروری ابرها بصورت یک فن آوری شروع شد. از آن تاریخ تا به امروز پروژه های باروری ابرها در بسیاری از کشورهای جهان اجرا شده است.
بارورسازی ابرها در 50 کشور جهان
براساس گزارش های منتشر شده از طرف سازمان جهانی هواشناسی در حال حاضر بیش از 50 کشور جهان در حال اجرای پروژه های تحقیقاتی و اجرایی در زمینه تکنولوژی باروری ابرها هستند. در این میان می توان به کشورهای روسیه و آمریکا به عنوان دو کشور پیشگام که تحقیقات مفصل و دامنه داری در این زمینه انجام داده اند و دارای سابقه طولانی در اجرای پروژه های تحقیقاتی و اجرایی در این زمینه هستند، اشاره نمود.
ایران در سومین سال خشکسالی شدید
عزیز کریمی مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه سومین سال خشکسالی شدید در کشور است، اضافه نمود: سال جاری بارندگی ها در کشور 20 درصد کاهش یافته است. می توان با کاهش بارندگی ها برای دستیابی به پایداری فراوری با استفاده از ارقام تازه و یافته های محققان داخلی و خارجی سهم فراوری را افزایش داد.
کریمی در ادامه رعایت نشدن تناوب در دیمزارها را از مسائل اساسی فراوری در کشور دانست و گفت: اولویت دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی استفاده از آب باران به عنوان آب سبز و بهبود معیشت کشاورزان است.
کاهش 27.9 درصدی بارش ها در آذربایجان شرقی
حبیب عبدلی، مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه مقدار بارش در سال آبی جاری در این استان 150.5 میلی متر ثبت شده است، گفت: مقدار بارش در این بازه زمانی در سال گذشته 169.6 میلی متر بود.
وی بعلاوه اظهار کرد: در سال آبی جاری مقدار بارش در آذربایجان شرقی نسبت به بلند مدت نیز 27.9 درصد معادل 58.2 میلی متر کاهش نشان می دهد.
عبدلی، ادامه داد: از ابتدای سال آبی جاری تا به امروز (اول مهر سال 1401 تا چهارم اردیبهشت سال جاری) بیشترین بارندگی از شهرستان چاراویماق به مقدار 286.4 میلی متر و کمترین بارش از شهرستان هوراند به مقدار 69.5 میلی متر گزارش شده است.
وی یادآور شد: در این بازه زمانی مقدار بارش در چاراویماق نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته 76.1 میلی متر و نسبت به بلند مدت 58.2 میلی متر افزایش یافته است و در هوراند نیز نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته حدود 94.5 میلی متر و نسبت به بلند مدت 125.6 میلی متر کاهش نشان می دهد.
عبدلی با اشاره به اینکه میانه بارندگی در تبریز در این بازه زمانی 114 میلی متر و در بلندمدت 181.9 میلی متر ثبت شده است، اضافه نمود: میانه بارش در این مدت در این شهرستان نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته 26.3 میلی متر و نسبت به بلند مدت 67.8 میلی متر کاهش یافته است.
مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی با بیان اینکه میانه بارش یک سال کامل آبی استان 310.7 میلی متر است، گفت: از اول مهر سال گذشته تا چهارم اردیبهشت سال آبی جاری 48.4 درصد از بارش یک سال آبی تامین شد.
شناسایی 27 نقطه آذربایجان شرقی برای توپخانه های ابری
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در گفت وگو با خبرنگار فارس در تبریز در مورد بارورسازی ابرها در استان بیان داشت: بارورسازی ابرها در استان ما سابقه 15 ساله دارد که تاثیرگذاری تا 10 درصدی داشته است که در نوع خود زیاد است.
وی با بیان اینکه دو روش برای بارورسازی ابرها وجود دارد، ادامه داد: یکی از روش ها این است که هواپیما و هلی کوپتر به بالای ابرها رفته و ابرها را بارور می نمایند و روش دیگر این است که از پایین به روش ژنراتور و توپخانه های ابری مستقر شده و ابرها را بارور می نمایند.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه مقوله بارورسازی با هواپیما مالی نیست و بعلاوه با توجه به اینکه مرکز بارورسازی در شهر یزد قرار گرفته است، تردد و اجاره هواپیما غیرمالی و سخت است، از این رو استان آذربایجان شرقی به عنوان استان پایلوت انتخاب شده است و 27 نقطه در استان انتخاب شده و توپ ها مستقر شده تا در زمان های لازم عملیات شلیک و باروری اتفاق بیافتد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان اعلام کرد: امید است تا انتها سال این سامانه مهم را در استان مستقر کنیم تا یاریی در بارورسازی ابرها بگردد
منبع: همشهری آنلاین